Osiedle
Ulica i nr domu | Właściciel | Rok budowy | Uwagi |
(Stan 1938) | |||
Am Lager | |||
1 | Pilz Maria | 1926 | Os. wojsk. |
3 | Böhme Willy | 1926 |
“ |
5 | Haupt Kurt | 1926 |
“ |
7 | Dreßler Hedwig | 1926 |
“ |
9 | Burchert Ludwig | 1930 | |
11 | Büchold Heinrich | 1934 | |
13 | Lorenz Richard | 1934 | |
15 | Hoffmann Walter | 1934 | Szewstwo |
15a | Detmutz Paul | 1934 | |
17 | Scholze Richard | 1930 | Betoniarnia żużlowa |
19 | Walter Alfons | 1930 |
“ |
21 | Brocksch Maria | 1930 |
“ |
23 | Schröer Selma | 1930 |
“ |
25 | Schmelzer Robert | 1930 |
“ |
27 | Schiffner Alwin | 1930 |
“ |
29 | Hoffmann Paul | 1930 | |
31 | Quitt Max | 1930 | |
33 | Krumbmüller Wilhelm | 1929 | |
35 | Schuster Ruth | 1934 | |
37 | Zschiesche Alfred | 1934 | |
39 | Kluttig Max | 1934 | |
41 | Cilius Otto | 1934 | |
43 | Anders Erwin | 1934 | |
45 | Lucke Hedwig | 1935 | |
47 | Dreßler Martin | 1935 | |
49 | Römer Rudolf | 1940 | |
51 | Os. wojskowe | 1940 | |
53 | “ “ | 1940 | |
55 | “ “ | 1940 | |
57 | “ “ | 1940 | |
59 | “ “ | 1940 | |
61 | “ “ | 1940 | |
63 | “ “ | 1940 | |
65 | “ “ | 1940 | |
67 | “ “ | 1940 | |
69 | “ “ | 1940 | |
71 | “ “ | 1940 | |
73 | “ “ | 1940 | |
96 | Os. wojskowe | 1940 | |
94 | “ “ | 1940 | |
92 | “ “ | 1940 | |
90 | “ “ | 1940 | |
88 | “ “ | 1940 | |
86 | “ “ | 1940 | |
84 | “ “ | 1940 | |
82 | “ “ | 1940 | |
80 | “ “ | 1940 | |
78 | “ “ | 1940 | |
76 | Richter Hermann | 1937 | |
74 | Morche Richard | 1937 | |
72 | Schwan Walter | 1935 | |
70 | Helbig Reinhold | 1935 | |
68 | Zipser Willy | 1935 | |
66 | Henschke Friedrich | 1935 | |
64 | Hübner Richard | 1937 | |
62 | Schönfelder Otto | 1937 | |
60 | Lorenz Erich | 1930 | |
58 | Schlange Erich | 1929 | |
56 | Fiebiger Walter | 1930 | |
54 | Nosek Hans | 1927 | |
52 | Bradler Josef | 1927 | |
50 | Lobeck Hermann | 1930 | |
48 | Hochauf Ewald | 1930 | |
46 | Krause Adolf | 1933 | |
44 | Schreiber Walter | 1933 | |
42 | Hoffmann Walter | 1933 | |
40 | Münnich Heinrich | 1933 | |
38 | Schulze Hermann | 1933 | |
36 | Klette Alma | 1933 | |
Am Teich | |||
5 | Rudolph Bernhard | 1927 | |
7 | Ender Ernst | 1927 | |
20 | Bürger Ida | 1927 | |
18 | Seits Ernst | 1927 | |
16 | Heldt Franz | 1927 | |
14 | Schubert Gustav | 1927 | |
12 | Demuth Emil | 1933 | ) |
10 | Gentsch Paul | 1933 | ) |
8 | Tannert Anna | 1933 | ) |
6 | Leuschner Max | 1933 | ) tak |
4 | Steudner Hildegard | 1933 | ) zwana |
2e | Flaum Johann | 1933 | ) Hala |
2d | Bau Bernhard | 1933 | ) Zeppelin |
2c | Junge Anna | 1933 | ) |
2b | Zestermann Reinhold | 1933 | ) |
2a | Pospischil Josef | 1933 | ) |
2 | Müller Lucie | 1933 | ) |
An der Lehne | |||
1 | Radtke Reinhold | 1928 | |
2 | Pietschmann Richard | 1934 | |
3 | Neumann Paul | 1928 | |
5 | Heinrich Reinhard | 1928 | |
7 | Freund Alfred | 1928 | |
9 | Fiedler Hellmuth | 1928 | |
11 | Neumann Oskar | 1934 | |
Ankerweg | |||
1 | Heller Walter | 1939 | |
3 | Saks. Tow. Dom. | 1936 | |
5 | Saks. Tow. Dom. | 1936 | |
Baltenweg | |||
1 | Kretschmer Rudolf | 1927 | Beton Żużlowy
Sklep spożywczy |
3 | Reiser August | 1927 | Dom drewniany |
5 | Dr Plischke Georg | 1927 |
“ |
7 | Halmann Berta | 1928 |
“ |
9 | Kairies Oswald | 1928 |
“ |
11 | Neubert Paul | 1928 | ) |
13 | Zichner Juliane | 1928 | ) |
15 | Hawranke Anna | 1928 | ) |
17 | Gebhardt Hedwig | 1928 | ) |
19 | Janeschik Josef | 1928 | ) domy |
21 | Schönfelder Alwin | 1928 | ) z betonu |
23 | Endert August | 1928 | ) żużlowego |
25 | Reh Theodor | 1928 | ) |
27 | Bischoff Oskar | 1928 | ) |
29 | Anders Gustav | 1928 | ) |
32 | Khin Oskar | 1941 | |
30 | Böhm Alfred | 1941 | |
28 | Müller Emil | 1941 | |
26 | Holtz Martin | 1941 | |
24 | Reuter Charlotte | 1941 | |
22 | Kretschmer Eduard | 1941 | |
20 | Schwenke Herbert | 1941 | |
18 | Hampel Rudi | 1941 | |
16 | Matthäi Gottfried | 1941 | |
14 | Müller Christie | 1941 | |
12 | Hempel Hermann | 1927 | Przewoźnik |
10 | Stolle Gustav | 1928 | |
8 | Köbisch Paul | 1928 | |
6 | Kratzer Alwin | 1933 | |
4 | Steinert Kurt | 1927 | Dom drewniany |
2 | Hartig Karl | 1927 | Dom z betonu żużlowego |
Friedenstraße | |||
2 | Löffler Johannes | 1927 | ) |
4 | Schöbel Milada | 1927 | ) |
6 | Kirchner Willy | 1927 | ) |
8 | Ruhl Otto | 1927 | ) Handel wyrobami |
10 | Göner Oskar | 1927 | ) tekstylnymi |
12 | Hieke Heinrich | 1927 | ) |
14 | Müller Emil | 1927 | ) |
16 | Weinert Paul | 1927 | ) |
18 | Ginel Oskar | 1927 | ) Domy |
20 | Schmidt Friedrich | 1927 | ) z betonu |
22 | Matschke Bruno | 1927 | ) żużlowego |
24 | Lehmann Reinhard | 1927 | ) |
26 | Linke Berta | 1927 | ) |
Friedersdorfer | |||
Straße | |||
2 | Donath August | 1927 | |
4 | Miasto Zittau | 1927 | |
6 | Hoffmann Hermann | 1927 | |
8 | Schwarzach Oswald | 1927 | |
10 | Pfalz Max | 1927 | |
12 | Zimmermann Albert | 1927 | |
Heimkehrerweg | |||
1 | Senfleben Otto | 1926 | Os. wojskowe |
3 | Nocke Alwin | 1926 | “ |
5 | Pakoßnick Paul (spadkobiercy) | 1926 |
“ |
7 | Schulze Hans | 1926 |
“ |
9 | Blümel Fritz | 1926 |
“ |
11 | Klein Rosa | 1926 |
“ |
13 | Hantsch Willy | 1926 |
“ |
15 | Bischoff Paul | 1926 |
“ |
“ |
|||
14 | Donath Josef | 1926 |
“ |
12 | Hausmann Rudolf | 1926 |
“ |
10 | Eckert – spadkobiercy | 1926 |
“ |
8 | Meusel Friedrich | 1926 |
“ |
6 | Theurich Hermann | 1926 |
“ |
4 | Biener Paul | 1926 |
“ |
2 | Schlecht Willy | 1927 | Masarnia |
Scheerstraße | |||
1 | Saks. Tow. Dom. | 1936 | |
3 | “ “ “ | 1936 | |
5 | “ “ “ | 1936 | |
7 | “ “ “ | 1936 | |
9 | “ “ “ | 1936 | |
11 | “ “ “ | 1936 | |
13 | “ “ “ | 1936 | |
15 | “ “ “ | 1936 | |
“ “ “ | 1936 | ||
14 | “ “ “ | 1936 | |
12 | “ “ “ | 1936 | |
10 | “ “ “ | 1936 | |
8 | “ “ “ | 1936 | |
6 | “ “ “ | 1936 | |
4 | “ “ “ | 1936 | |
2 | “ “ “ | 1936 | |
Do 1935 Russenstraße później Tannenbergerstraße | |||
1 | Hänsch Friedrich | 1928 | |
3 | Stübner Wilhelm | 1928 | |
5 | Müller Karl | 1928 | |
7 | Kleint Arthur | 1929 | ) |
9 | Rolle Paul | 1929 | ) |
11 | Hoffmann Alexander | 1929 | ) Domy |
13 | Gebhardt Fritz | 1929 | ) z betonu |
15 | Leistner Elizabeth | 1929 | ) żużlowego |
17 | Kasper Friedrich | 1929 | ) |
19 | Krause Arthur | 1929 | ) |
21 | Junghans Martha | 1929 | ) |
23 | Rössel Paul | 1929 | ) |
25 | Pohl Wilhelm | 1929 | ) |
27 | Gössel Ewald | 1934 | |
29 | Fischmann Carl | 1934 | |
31 | Golbs Johannes | 1934 | |
33 | Budowa | ||
35 | Kriegerow Otto | 1937 | |
37 | Rößler Erich | 1937 | |
39 | Neumann Erich | 1936 | |
41 | Fehrmann Alfred | 1936 | |
36 | Hänsch Richard | 1939 | |
34 | Schurz Edwin | 1939 | |
32 | Lehmann Osmar | 1938 | |
30 | Zieschang Gerhard | 1938 | |
28 | Petzold Erich | 1937 | |
26 | Herfurth Max | 1937 | |
24 | Ulbrich Johannes | 1933 | |
22 | Grundmann Wilhelm | 1934 | |
22a | Berndt Helene | 1934 | |
20 | Naß Hermann | 1927 | |
18 | John Wilhelm | 1929 | ) |
16 | Pfeiffer Richard | 1929 | ) |
14 | Kahl Hans | 1927 | ) |
12 | Mittag Paul | 1927 | ) Domy |
10 | Scherz Hugo | 1927 | ) z betonu |
8 | Mühlberger Arno | 1927 | ) żużlowego |
6 | Scholze Emma | 1927 | ) |
4 | Theilig Richard | 1927 | ) |
2 | Hänisch Friedrich | 1927 | ) |
Tirpitzstraße | |||
1 | Saks. Tow. Dom. | 1936 | |
3 | “ “ “ | 1936 | |
5 | “ “ “ | 1936 | |
7 | “ “ “ | 1936 | |
9 | “ “ “ | 1936 | |
16 | “ “ “ | 1936 | |
14 | “ “ “ | 1936 | |
12 | “ “ “ | 1936 | |
10 | “ “ “ | 1936 | |
8 | “ “ “ | 1936 | |
6 | “ “ “ | 1936 | |
Ullersdorfer Straße | |||
2a | Bowling Hermann | 1934 | Piekarnia |
2b | Hempel Hermann | 1936 | Sklep Spoż. |
18 | Miasto Zittau | 1928 | Drogeria |
16 | Spółdzielnia Konsum. | 1928 | Konsum |
14 | Helbing Erich | 1927 | Fryzjer |
Wiener Straße | |||
23 | Lehmann Gustav | 1927 | |
25 | Will Bruno | 1929 | |
27 | Sperlich Ewald | 1929 | |
29 | Sünder Georg | 1929 | |
31 | Möse Richard | 1929 | |
38 | Wagner Paul | 1933 | |
36 | Scheunig August | 1933 | |
34 | Anders Rudolf | 1933 | |
32 | Brander Gustav | 1933 | |
30 | Paul Richard | 1931 | |
28 | Röthig Heinrich | 1931 | |
26 | Rolke Oswald | 1931 | |
24 | Arnold Martha | 1931 | Sklep nabiał. |
22 | Meusel Johannes | 1930 | |
20 | Prinz Paul | 1930 | |
18 | Menzel Anna | 1930 | |
16 | Söhnel Richard | 1930 | |
14 | Schmiechen Paul | 1928 | |
12 | Strauß Oswald | 1928 | Sklep instal. |
10 | Gnauck Hedwig | 1932 | |
8 | Seidel Paul | 1928 | |
6 | Linke Alfred | 1927 | Dom ze stali |
4 | Budowa |
Źródło:
- Książka adresowa Miasta Zittau 1938
- Archiwum miejskie Zittau IIc-I-21 Nr 116.001-019 Dział 266/10
- Archiwum miejskie Zittau IIc-I-21 Nr 116.020-070 Dział 266/10, 10a, 11
- Archiwum miejskie Zittau IIc-I-21 Nr 116.071-0118619 Dział 266/12
- Archiwum miejskie Zittau IIc-I-21 Nr 116.088-094 Dział 266/12a
- Archiwum miejskie Zittau IIc-I-21 Nr 116.095-096 Dział 266/13
- Archiwum miejskie Zittau IIc-I-21 Nr 116.098-124 Dział 266/14
- Archiwum miejskie Zittau IIc-I-21 Nr 116.138-158 Dział 266/15
- Archiwum miejskie Zittau IIc-I-21 Nr 116.159-173 Dział 266/16
- Archiwum miejskie Zittau IIc-I-21 Nr 116.183-222 Dział 266/17
- Archiwum miejskie Zittau IIc-I-21 Nr 116.223-236 Dział 266/19
- Archiwum miejskie Zittau IIc-I-21 Nr 116.238-247 Dział 266/20
- Archiwum miejskie Zittau IIc-I-21 Nr 116.272-278 Dział 266/21
- Archiwum miejskie Zittau IIc-I-21 Nr 116.279-293 Dział 266/22
Przed rozpoczęciem budowy osiedla Porajów duży składał się z 39 domów.1)
Potem co roku przybywało więcej:
1930 |
147 domów 2) |
|
1938 |
254 domy |
z ok. 460 gospodarstwami domowymi 3) |
1943 |
292 domy 4) |
Jeśli przyjmie się przeciętnie 3 osoby w gospodarstwie domowym, to Porajów Duży liczył około 1500 mieszkańców. Dokładniejszych danych nie udało się uzyskać. Architekt i mistrz budowlany Birnbaum z Zittau od roku 1927 do 1930, na ulicach Am Lager, Baltenweg, Friedenstraße oraz Russenstraße postawił 48 domów z betonu szlakowego. Taki rodzaj budownictwa jest tańszy od tradycyjnego budownictwa z cegły. W ten sposób można było wybudować dom pod klucz o powierzchni mieszkalnej 61 m2 z 86 m2 pomieszczeń dodatkowych (łącznie z piwnicą, strychem i szopą) za 10300 RM. Dochodzi do tego jeszcze ok. 1150 RM kosztów za nabycie gruntu oraz przyłączeń.
Dzięki bardzo korzystnym kredytom, miesięczne obciążenia z tytułu odsetek i amortyzacji wynosiły poniżej 30 RM. 5)
Pomimo, jak na tamte czasy, bardzo korzystnych warunków kredytowych, do roku 1934 8 domów zostało zlicytowanych w drodze postępowania egzekucyjnego. 6)
Oprócz domów z betonu żużlowego, wybudowano również 3 domów drewnianych (Baltenweg) oraz jeden dom ze stali (Wiener Straße). Pozostałe domy zostały zbudowane z cegły.
Ulice na terenie osiedla wykonano z tłucznia, częściowo w formie ścieżek.
W 1928 na łąkach przy Nysie zbudowano oczyszczalnię dla Porajowa. Oczyszczaniu podlegały głównie ścieki z gospodarstw domowych, ponieważ tylko nieliczne domy posiadały toalety ze spłukiwaniem . 7)
Dopiero w 1930 roku podłączono Porajów do miejskiej sieci gazowej. 8)
Źródło:
- Książka adresowa z Zittau 1926
- Książka adresowa z Zittau 1930/31
- Książka adresowa z Zittau 1938
- Archiwum miejskie Zittau IIc-I-26 Nr 5 tom 5, Dział 268/10
- Archiwum miejskie Zittau Domy i ogrody. Załącznik do Związku Rzeszy z 25 września 1929
- Wiadomości z Zittau z 1929-1930
- Wiadomości z Zittau z 9 czerwca 1928
- Wiadomości z Zittau z 21 grudnia 1929
Zakład komunikacji autobusowej
Z posiedzenia radnych miasta w czerwcu 1928 doniesiono, że mieszkańcy wyrazili życzenie, by ustanowić linie autobusową do Porajowa. 1) W styczniu 1929 ponownie dyskutuje się na ten temat na posiedzeniu radnych miasta. 2)
W grudniu 1929 roku uchwalono ostatecznie od marca 1930 ustanowić na próbę specjalne kursy do Porajowa. 3) Nagle w gazecie ogłoszono, że od 6 stycznia 1930 roku otwiera się linię z 11 kursami w dni robocze. Cena kursu wynosi 20 Pf za jazdę w jedną stronę. 4) radni obawiali się przy tym, że będzie konieczne duże dofinansowanie. W marcu stwierdzono, że dofinansowanie utrzymało się w rozsądnych granicach, mianowicie w styczniu 112 RM a w lutym 236 RM. 5)
W maju 1930 stwierdzono, że korzystanie z linii pogorszyło się i ograniczono rozkład jazdy. 6)
W październiku 1937 roku napisano w gazecie, że z początkiem zimowego rozkładu jazdy, wznawia się linię Rynek – Porajów. Oznacza to, że w miesiącach letnich kursy były wstrzymane.
W 1942 roku autobusy miejskie przestawiono na napęd gazowy. Pojemniki z gazem znajdowały się w konstrukcji dachowej.8) Na przystankach końcowych, również w Porajowie, istniała możliwość zatankowania.
Źródło
- Wiadomości z Zittau z 23 czerwca 1928
- Wiadomości z Zittau z 5 stycznia 1929
- Wiadomości z Zittau z 21 grudnia 1929
- Wiadomości z Zittau z 3 stycznia
- Wiadomości z Zittau z 22 marca 1930
- Wiadomości z Zittau z 9 maja 1930
- Wiadomości z Zittau z 1 października 1937
- Wiadomości z Zittau z 1 lipca 1942
Powszechny Związek Gimnastyczny Zittau – Porajów
Założone 14 listopada 1927. 1) Dopiero 24 grudnia 1929 dokonano wpisu do Rejestru Związkowego Zittau. 2)
Przewodniczący Arno Pritze od założenia do 1940.
Oprócz występów gimnastycznych w “Lämmchen” oraz na Walnych Zgromadzeniach, organizowano uroczystości Bożonarodzeniowe, obchody rocznicowe założenia organizacji, turnieje, zawody sportowe na placu sportowym, wieczory dyskusyjne, uroczystości letnie oraz wieczory poświęcone ojczyźnie.
W roku 1934 zaczęto budowę placu sportowego na terenie kopalni glinki. Cegielnia udostępniła przenośne platformy i tory. Członkowie przepracowali ogólnie 7000 roboczogodzin. 3) Uroczystość otwarcia placu odbyła się w 1936 roku. 4) W tym czasie związek liczył 211 członków. 5)
W 1940 nastąpiło dobrowolne połączenie ze związkiem gimnastycznym “Jahn” z Zittau, ponieważ ze względu na różnorodne zatrudnienie członków, istnienie związku w Porajowie było zagrożone. 6)
Związek Gimnastyczno-Sportowy Pracowników w Porajowie
Również ten związek musiał być założony w 1927 roku, ponieważ w notatce z posiedzenia z października 1932 roku wspomina się o 5 uroczystości w “Lämmchen” z okazji założenia. 7)
Związek Tytoniowy “Przyjaźń”
Nie można było znaleźć danych dotyczących czasu założenia. Pierwsza wzmianka nastąpiła w 1920 roku. Poinformowano w niej, że Klub Tytoniowy w Sali “Lämmchen” wystawił przedstawienie szopki Bożonarodzeniowej. 8)
Związek zorganizował w 1933 gwiazdkę Bożonarodzeniową dla dzieci. W tym czasie przewodniczącym był Willy Gebauer. 9)
W książce adresowej Zittau z 1935 roku dalej widniał ten związek. Przewodniczącym w tym czasie był Willy Schlecht. 10)
Związek Sadowników i Ogrodników Zittau – Porajów Duży.
Prowadzący: Walter Fiebiger.
Nie można było ustalić czasu założenia, ale od 1935 roku wymienia się go w książce adresowej i artykułach prasowych. 10)
Oprócz zebrań i fachowych wykładów, związek organizował zwiedzanie ogrodów, podczas których udzielano porad szczególnie dotyczących prac w sadownictwie. Od 1938 związek wspomina się pod nazwą “Związek Ogrodników, Grupa Fachowa Sadowników Zittau – Porajów. 11)
Źródło:
- Wiadomości z Zittau z 17 listopada 1927
- Wiadomości z Zittau z 31 stycznia 1930
- Wiadomości z Zittau z 8 listopada 1932
- Wiadomości z Zittau z 23 czerwca 1936
- Wiadomości z Zittau z 15 – 16 lutego 1936
- Wiadomości z Zittau z 29 stycznia 1940
- Gazeta Zittau z 28 października 1932
- Poranna gazeta z Zittau z 28 grudnia 1920
- Wiadomości z Zittau z 19 grudnia 1933
- Książka adresowa Zittau 1935
- Wiadomości z Zittau z 1 lutego 1938
Okres nazizmu i II wojny światowej
Już w kwietniu 1933 policja i SS przeprowadzały przeszukiwania w domach członków partii marksistowskiej. Wiele osób zostało zabranych przez służby bezpieczeństwa. 1)
Jeszcze na długo przed wojną, racjonowano masło. Na osobę przysługiwała 1 sztuka na tydzień. Masło otrzymywało się tylko w tym sklepie, w którym rodzina była zarejestrowana.
Od lipca 1935 skrzynki pocztowe pomalowane były na czerwono. 2)
Zgodnie z zarządzeniem z 11.09.39 opony pojazdów wymeldowanych, należało skonfiskować i zgłosić to.
W 1940 roku w wielu ogłoszeniach informowano, że wydane dla ludności maski przeciwgazowe należało zwrócić, by uchronić przed uszkodzeniem. 3)
Monety z czystego niklu zabierano od roku 1940.
Początek roku szkolnego został przełożony od świąt Wielkanocnych na czas po długich feriach. 4)
W lutym 1941 wydano ogłoszenie o obowiązku meldowania maszyn do pisania. 5)
W grudniu 1941 zażądano od ludności oddawania dla Wehrmachtu nart oraz butów do nart. 6)
2- i kilkuosobowe sanie należało oddać dla Wehrmachtu. 7)
Od 1.03.42 monety miedziane nie są już środkiem płatniczym i zostają odebrane.. 8)
W lutym 1943 wydano odezwę do wszystkich niezatrudnionych mężczyzn w wieku od 16 do 65 lat oraz niezatrudnionych kobiet między 17 i 45 rokiem życia, by zameldowali się do zadań związanych z obroną Rzeszy. 9)
Ogłoszono, że w zakładach fryzjerskich nie wolno było już wykonywać trwałych ondulacji. 10)
Starsi uczniowie mogą być zatrudniani do pomocy dla Luftwaffe. 11)
W 1943 wprowadzono słoiki. 12)
Kody pocztowe wprowadzono od stycznia 1944. 13)
W wyniku zbyt słabych zbiorów, od marca 1944 ograniczono przewidziany przydział ziemniaków. 14)
Podróże prywatne powyżej 100 km, od lata 1944 wymagają zezwolenia.
Wprowadzenie 60-godzinnego tygodnia pracy. 15)
Obniżenie racji chleba do 2225 g/tydzień. 16)
We wrześniu 1944 zamknięto teatr. Wszystkie osoby związane z kulturą wysłano do przemysłu zbrojeniowego. 17)
W tym samym czasie wydano zezwolenie Führera do tworzenia szturmówek.18)
W grudniu 1944 wydano zarządzenie, że uczennice klasy ósmej z wyższych oddziałów można zatrudniać do prac związanych z wojną. 19)
W styczniu 1945 ogranicza się przydział węgla do ogrzewania gospodarstw domowych do 70%. 20)
Gazeta “Wiadomości z Zittau” w ciągu tygodnia składa się tylko z 2 stron. Tylko na koniec tygodnia jest obszerniejsza. 21)
Na Wielkanoc 1945 gazeta zostaje całkowicie wstrzymana.
W lutym 1945 ogłasza się, że przydzielone kartki żywnościowe muszą wystarczyć na 9 tygodni zamiast na 8. 22)
Źródło:
- Wiadomości z Zittau z 12 kwietnia 1933
- Wiadomości z Zittau z 15 lipca 1935
- Wiadomości z Zittau z 1940
- Wiadomości z Zittau z 13 stycznia 1941
- Wiadomości z Zittau z 23 lutego 1941
- Wiadomości z Zittau z grudnia 1941
- Wiadomości z Zittau z 3 stycznia 1942
- Wiadomości z Zittau z 20 kwietnia 1942
- Wiadomości z Zittau z 13 lutego 1943
- Wiadomości z Zittau z 12 lutego 1943
- Wiadomości z Zittau z 15 lutego 1943
- Wiadomości z Zittau z lipiec 1943
- Wiadomości z Zittau z styczeń 1944
- Wiadomości z Zittau z marzec 1944
- Wiadomości z Zittau z 12 września 1944
- Wiadomości z Zittau z 23 września 1944
- Wiadomości z Zittau z wrzesień 1944
- Wiadomości z Zittau z 25 września 1944
- Wiadomości z Zittau z 7 grudnia 1944
- Wiadomości z Zittau z 26 stycznia 1945
- Wiadomości z Zittau z 29 stycznia 1945
- Wiadomości z Zittau z4 lutego 1945
Na polu buraczanym, na południe od Porajowa, w czerwcu 1926 roku znaleziono szeroką motykę z wczesnej epoki kamienia łupanego, a 26 września, na tym samym polu znaleziono bączek napędzający do wrzeciona z glinki, prawdopodobnie z okresu wczesno-niemieckiego. 1)
Podczas prac związanych z układaniem kabla, jeden z pracowników doznał obrażeń, gdy bęben kablowy najechał mu na stopę, w wyniku czego zgniotło mu dużego palca u nogi. 2)
Z zamkniętej pralni skradziono nocą rower męski. 3)
Zderzenie rowerzysty i motocyklisty miało miejsce na styku ulic Kleinschönauer i Ullersdorfer, co skończyło się bez szwanku, tylko lekkimi otarciami skóry i niewielkimi szkodami rzeczowymi. 4)
Do niezbyt miłego zdarzenia doszło, gdy ze złości na gołębie przylatujące na grządki, miłośnik ogrodu, strzelił do gołębi z wiatrówki i na swoje nieszczęście, jednego trafił. Teraz musiał odpowiadać z kodeksu cywilnego i karnego, ponieważ strzelał w terenie zamieszkałym. 5)
Kilka dni temu zaginęło dwoje rodzeństwa, 6 i 7 letnie. Już kilkakrotnie uciekali rodzicom. 6)
W 1930 roku rada miejska zgodziła się na urządzenie alarmujące o pożarze dla Porajowa. Było to bardzo pilne, ponieważ mała straż pożarna z Porajowa nie wystarczała do zwalczania większych pożarów. 7)
Ochotnicza straż pożarna podjęła się ćwiczeń nocnych wraz z kolumną sanitarną sanitariuszy ze straży pożarnej z Zittau. Ćwiczeniem objęto dom mieszkalny z majątku, który wyratowano z pożaru spowodowanego uderzeniem pioruna. Ćwiczenie można było zakończyć bez obiekcji. 8) Zabawny przypadek wydarzył się, gdy koń uruchomił zadem urządzenie alarmujące o pożarze i zaalarmował straż pożarną. Nie można było wnieść oskarżenia przeciwko koniowi z powodu jego wybryku. 9)
Z zamkniętej szopy skradziono królicę zarodową z tatuażem na uchu, dwa inne króliki oraz rower męski. 10)
Z rozbiórki bocznicy kolejowej przy cegielni, handlarzowi materiałów sprzedano 100 podkładów kolejowych za 20 Pf za sztukę. Bezrobotni z Porajowa byli szczególnie oburzeni, ponieważ z chęcią uzupełniliby zapotrzebowanie na materiał grzewczy dzięki tanim podkładom. 11)
Większy pożar wybuchł 29 października 1932 roku o godzinie trzeciej u właściciela ogrodu Gebauera. Całkowicie spaliła się masywna stodoła. Przyjmuje się, że było to podpalenie. 12)
Ponowny wypadek wydarzył się u zbiegu ulic Kleinschönauer i Ullersdofer. Samochód osobowy jadący ulicą Ullersdorfer w kierunku Zittau, zderzył się z rowerzystą jadącym z ulicy Kleinschönauer. Rowerzysta upadł i doznał krwotoku z uda. Kierowca samochodu zawiózł go do lekarza. 13)
Znów fałszywy alarm pożarowy, wywołany przez urządzenie alarmowe. Tym razem wóz drewniany uderzył w słup urządzenia alarmowego. 14)
Burza z gwałtowną trąbą powietrzną poczyniła wiele szkód w Zittau. Również w Porajowie uszkodzone zostały dachy na wielu domach osiedlowych. 15)
W mieszkaniu sublokatorskim na Friedenstraße wybuchł 18 września 1936 roku, o godzinie 10.30, pożar. Ponieważ właściciel domu był nieobecny, straż pożarna musiała wejść siłą. Pożar zauważył jakiś chłopak, który natychmiast zaalarmował straż. 16)
Włamano się do sklepu Kretschmera, na Baltenweg 1. Skradziono papierosy, słodycze i alkohol. 17)
W stawie na Friedersdorfer Straße utopiło się 6 letnie dziecko. Dziecko jeździło na sankach i nie wróciło w południe. Podczas poszukiwań, jakaś kobieta zobaczyła dziecko w stawie. 18)
5 letni chłopiec, który biegł z gromadą dzieci obok oddziału wojska, został u zbiegu ulic Kleinschönauer i Ullersdorfer, potrącony i zraniony przez rowerzystkę. Rowerzystka pojechała dalej nie martwiąc się o dziecko. 19)
W 1941 roku powstał plan budowy szkoły w Porajowie. Szkoła miała otrzymać 16 klas, 2 kuchnie, 3 pracownie, plac sportowy i plac zabaw oraz inne wyposażenie. Jako miejsce przewidziano pola między przedłużeniem ulicy Baltenweg i Wiener Straße. Koszty ok. 1 mln RM. Do budowy nigdy nie doszło. 20)
19 letni mężczyzna ze strachu przed karą zatruł się gazem w domu swoich rodziców. Gaz przedostał się przy tym do sąsiedniego mieszkania i naraził 4 śpiące osoby na utratę życia. 21)
“Przechodząc” po południu przez ulicę Kleinschönauer skradziono kilka sztuk prania ze sznura. 22)
21 grudnia 1942 roku, wielodzietnej rodzinie na Wiener Straße 3, skradziono dorosłe króliki. 23)
28 grudnia, będący już w latach 50 tych ślusarz odebrał sobie życie wieszając się i jednocześnie odkręcając kurek gazu. 24)
Pozostawione, włączone żelazko było przyczyną pożaru. Na szczęście mieszkaniec tego domu włamał się do mieszkania i udało mu się ugasić ogień. 25)
Uczeń wjechał u zbiegu ulic Wiener i Ullersdorfer zbyt szybko i uderzył w autobus. Koło rozpadło się a uczeń odniósł szereg zewnętrznych obrażeń.26)
Źródło:
- Informacje Towarzystwa Historyczno-Muzealnego Nr 10-14 (1927-1932)
- Wiadomości z Zittau z 3 czerwca 1927
- Wiadomości z Zittau z 7 czerwca 1927
- Wiadomości z Zittau z 2 maja 1928
- Wiadomości z Zittau z 4 kwietnia 1930
- Wiadomości z Zittau z 20 września 1930
- Wiadomości z Zittau z 6 grudnia 1930
- Wiadomości z Zittau z 20 sierpnia 1931
- Wiadomości z Zittau z 1 października 1931
- Wiadomości z Zittau z 20 października 1932
- Gazeta Społeczna Zittau z 25 października 1932
- Wiadomości z Zittau z 28 października 1932
- Wiadomości z Zittau z 1 grudnia 1933
- Wiadomości z Zittau z 28 kwietnia 1934
- Wiadomości z Zittau z 17 czerwca 1935
- Wiadomości z Zittau z19-20 września 1936
- Wiadomości z Zittau z 15 lutego 1939
- Wiadomości z Zittau z 23 lutego 1939
- Wiadomości z Zittau z 29 lipca 1940
- Archiwum miejskie Zittau III-36-a1 Nr 56 Dział 509/2
- Wiadomości z Zittau z 8 stycznia 1942
- Wiadomości z Zittau z 3 sierpnia 1942
- Wiadomości z Zittau z 21 grudnia 1942
- Wiadomości z Zittau z 29 grudnia 1943
- Wiadomości z Zittau z 9 maja 1944
- Wiadomości z Zittau z 11 maja 1944
Osiedle Lusatia nie leżało na przedmieściach Porajowa lecz Zittau. Wynika to również z ksiąg adresowych Zittau, w których te ulice znajdują się w porządku alfabetycznym z innymi ulicami Zittau, które z kolei zebrane były pod nagłówkiem “Dzielnica Porajów Duży”.
Ponieważ Hitler znów zaczął zbrojenia, w 1936 Wehrmacht wystąpił z żądaniem, aby cywilni mieszkańcy zwolnili koszary Króla Ludwika, aby znów mogli zająć je żołnierze. 1)
W latach 20-tych panowało wielkie zapotrzebowanie na mieszkania. Z tego względu, również koszary Króla Ludwika były wynajmowane ludności jako mieszkania. Część z tych mieszkańców to uchodźcy z obozu uchodźców w Porajowie Dużym. Ponieważ ci ludzie zaliczali się do biednej ludności Zittau, mieszkania, które należało zorganizować, musiały być tanie. Dlatego wybudowano 86 domów w zabudowie szeregowej z mieszkaniami o różnej wielkości oraz 48 mieszkań w domach dwupiętrowych.
Ulica i nr domu | Właściciel | Rok budowy | Uwagi |
(Stan 1938) | |||
Boelkerstraße | |||
2 | Saks. Tow. Dom. | 1937 | ) |
4 | “ “ “ | “ | ) |
6 | “ “ “ | “ | ) Domy |
8 | “ “ “ | “ | ) szeregowe |
10 | “ “ “ | “ | ) |
12 | “ “ “ | “ | ) |
14 | “ “ “ | “ | ) |
16 | “ “ “ | “ | ) |
18 | “ “ “ | “ | ) |
20 | “ “ “ | “ | ) |
22 | “ “ “ | “ | ) |
24 | “ “ “ | “ | ) |
26 | “ “ “ | “ | ) |
28 | “ “ “ | “ | ) |
30 | “ “ “ | “ | ) |
32 | “ “ “ | “ | ) |
34 | “ “ “ | “ | ) |
36 | “ “ “ | “ | ) |
Büchnerstraße | |||
1 | Saks. Tow. Dom. | 1937 | ) |
3 | “ “ “ | “ | ) |
5 | “ “ “ | “ | ) |
7 | “ “ “ | “ | ) |
9 | “ “ “ | “ | ) |
11 | “ “ “ | “ | ) |
13 | “ “ “ | “ | ) |
15 | “ “ “ | “ | ) |
17 | “ “ “ | “ | ) Domy |
19 | “ “ “ | “ | ) szeregowe |
21 | “ “ “ | “ | ) |
23 | “ “ “ | “ | ) |
25 | “ “ “ | “ | ) |
27 | “ “ “ | “ | ) |
24 | “ “ “ | “ | ) |
22 | “ “ “ | “ | ) |
20 | “ “ “ | “ | ) |
18 | “ “ “ | “ | ) |
16 | “ “ “ | “ | ) |
14 | “ “ “ | “ | ) |
12 | “ “ “ | “ | ) |
10 | “ “ “ | “ | ) |
8 | “ “ “ | “ | ) |
6 | “ “ “ | “ | ) |
4 | “ “ “ | “ | ) |
2 | “ “ “ | “ | ) |
Immelman-Platz | |||
2 | Tow. Bud. i Grunt. | 1938 | ) |
4 | “ “ “ “ | “ | ) |
6 | “ “ “ “ | “ | ) 2- piętrowe |
8 | “ “ “ “ | “ | ) po 4 |
10 | “ “ “ “ | “ | ) mieszkania |
12 | “ “ “ “ | “ | ) |
Richthofenstraße | |||
11 | Tow. Bud. i Grunt. | 1939 | ) |
13 | “ “ “ “ | “ | ) |
15 | “ “ “ “ | “ | ) 2- piętrowe |
17 | “ “ “ “ | “ | ) po 4 |
19 | “ “ “ “ | “ | ) mieszkania |
21 | “ “ “ “ | “ | ) |
Voßstraße | Saks. Tow. Dom. | 1937 | ) |
1 | “ “ “ | “ | ) |
3 | “ “ “ | “ | ) |
5 | “ “ “ | “ | ) |
7 | “ “ “ | “ | ) |
9 | “ “ “ | “ | ) |
11 | “ “ “ | “ | ) Domy |
13 | “ “ “ | “ | ) szeregowe |
15 | “ “ “ | “ | ) |
17 | “ “ “ | “ | ) |
19 | “ “ “ | “ | ) |
24 | “ “ “ | “ | ) |
22 | “ “ “ | “ | ) |
20 | “ “ “ | “ | ) |
18 | “ “ “ | “ | ) |
16 | “ “ “ | “ | ) |
14 | “ “ “ | “ | ) |
12 | “ “ “ | “ | ) |
10 | “ “ “ | “ | ) |
8 | “ “ “ | “ | ) |
6 | “ “ “ | “ | ) |
4 | “ “ “ | “ | ) |
2 | “ “ “ | “ | ) |
Wüsthoffstraße | |||
1 | Saks. Tow. Dom. | 1937 | ) |
3 | “ “ “ | “ | ) |
5 | “ “ “ | “ | ) |
7 | “ “ “ | “ | ) Domy |
9 | “ “ “ | “ | ) szeregowe |
11 | “ “ “ | “ | ) |
13 | “ “ “ | “ | ) |
15 | “ “ “ | “ | ) |
17 | “ “ “ | “ | ) |
19 | “ “ “ | “ | ) |
21 | “ “ “ | “ | ) |
23 | “ “ “ | “ | ) |
25 | “ “ “ | “ | ) |
27 | “ “ “ | “ | ) |
29 | “ “ “ | “ | ) |
31 | “ “ “ | “ | ) |
33 | “ “ “ | “ | ) |
35 | “ “ “ | “ | ) |
37 | “ “ “ | “ | ) |
39 | “ “ “ | “ | ) |
Wybudowano trzy typy domów szeregowych, które zewnętrznie prawie się nie różnią.
Typ I posiada kuchnię mieszkalną 12,6 m2, pokój 12,4 m2, sypialnię 8,4 m2, piwnicę, strych oraz ogród 100 m2. Powierzchnia mieszkalna 9×5 m.
Czynsz 18,50 RM miesięcznie 1)
Typ II jak wyżej, ale dodatkowo dobudowany pokój na poddaszu 14,0 m2,
Czynsz 21,50 RM miesięcznie 1)
Typ III, to domy narożne. Obejmują one kuchnię mieszkalną 14,o m2, pokój 18,5 m2, sypialnię 14,4 m2, piwnicę, strych i ogród od 250 do 500 m2. Podstawowa powierzchnia mieszkalna 9×7 m.
Czynsz 29 RM miesięcznie 1)
Mieszkania w domach dwupiętrowych składają się z kuchni mieszkalnej i dwóch pokoi. Niektóre mają jeszcze pokój na poddaszu. Czynsz 25 RM miesięcznie 2)
Źródło:
Archiwum miejskie Zittau IIc-I-25 Nr 1 Dział 268/3
Archiwum miejskie Zittau IIc-I-21Nr 116 Dział 266/24
Archiwum miejskie Zittau IIc-I-21 Nr 1116 Dział 266/23
Archiwum miejskie Zittau IIc-I-21 Nr 1116 Dział 266/25
- Wiadomości z Zittau z 19-20 września 1936
- Wiadomości z Zittau z 16 sierpnia 1938